Các phương pháp điều trị sẹo

Các phương pháp điều trị sẹo

Các phương pháp điều trị sẹo có mục đích cải  thiện hình thái và cấu trúc mô sẹo, làm giảm sự lồi lõm, co kéo và biến dạng da, từ đó giảm mức độ tương phản giữa mô sẹo và vùng da lành xung quanh.

Lợi ích của việc điều trị sẹo

Điều trị sẹo mang lại lợi ích cho người bệnh trong nhiều phương diện của cuộc sống: 

• Cải thiện vẻ ngoài của làn da: Các phương pháp điều trị sẹo chuyên sâu giúp cải thiện bề mặt da và chất lượng mô sẹo, giúp sẹo ít lộ rõ hơn, mềm hơn và gần với da lành, chứ không thể loại bỏ hoàn toàn mô sẹo.
• Cải thiện sức khỏe của da: Các liệu trình điều trị sẹo thường được thiết kế với mục đích kích thích tăng sinh collagen, giúp phục hồi và cải thiện cấu trúc da về lâu dài.
• Cải thiện chức năng vận động: Trong một số trường hợp, sẹo co rút hoặc sẹo có vị trí không phù hợp tạo lực căng da ở vùng khớp, gây hạn chế vận động ở các bộ phận cơ thể. Điều trị sẹo có thể giải phóng lực căng này, giúp khôi phục khả năng cử động bình thường.
• Cải thiện sức khỏe tinh thần: Việc cải thiện vẻ ngoài của vết sẹo giúp nâng cao hình ảnh bản thân và sự tự tin của bệnh nhân, đồng thời giảm thiểu những lo lắng về ánh nhìn và câu hỏi không mong muốn liên quan đến các vết sẹo trên cơ thể.

Quá trình hình thành của sẹo

Sẹo được hình thành khi làn da phát triển mô mới để bù đắp cũng như đóng và bọc lại các khiếm khuyết gây ra bởi tổn thương. Thường thì sẹo được hình thành bởi collagen có màu đỏ sẫm lúc đầu nhưng phai dần tạo ra 1 điểm màu bất bình thường trên da, sẹo thâm ở người da sẫm màu và sẹo bạc, phai màu ở người có da trắng sáng. 

Tên sẹo	Cách nhận biết	Nguyên nhân	Hướng điều trị
Sẹo phẳng	Vết sẹo thông thường.	Quá trình hồi phục tự nhiên.	Trong trường hợp bị sẹo thâm, có thể được điều trị bằng laser.
Sẹo phì đại	Phát triển tại vùng da từng bị tổn thương hoặc có vết thương hở. Giới hạn trong ranh giới của vết thương ban đầu, không lan rộng ra ngoài. Thường xuất hiện ở các vùng da chịu lực căng như vai, ngực, lưng, hoặc vùng khớp. Bề mặt dày, nổi cao và rắn chắc hơn so với da xung quanh. Lúc đầu sẽ có màu đỏ hoặc hồng. Thường hình thành trong vòng 2 tháng từ khi vết thương xuất hiện. Vết sẹo rát, ngứa ngáy khó chịu.	Cơ thể sản xuất collagen dư thừa trong quá trình liền sẹo, khiến mô sẹo phát triển cao hơn bề mặt da bình thường.	Tiêm tan sẹo. Sử dụng Gel Silicone. Điều trị bằng laser . Phẫu thuật loại bỏ sẹo. Sẹo nhẹ có thể tự hồi phục theo thời gian.
Sẹo lồi	Hình dạng tương tự sẹo phì đại nhưng phát triển vượt ra ngoài ranh giới vết thương ban đầu. Không thể tự hồi phục. Lúc đầu có màu đỏ tới tím. Mất vài tháng đến hơn một năm để phát triển.	Cơ thể sản xuất nhiều Collagen hơn mức cần thiết, dẫn đến sẹo được nâng lên. Các sợi collagen mới được tạo ra không theo cấu trúc song song với da, phát triển bất thường.	Tương tự như sẹo phì đại.
Sẹo lõm	Bề mặt da xuất hiện các vùng lõm sâu bất thường, không đều về cấu trúc và màu sắc. Có thể xuất hiện sau vết thương hở, mụn trứng cá nặng, thủy đậu hoặc nhiễm trùng da.	Da bị tổn thương sâu. Cấu trúc mô bên dưới bị tiêu biến, không thể tái tạo đầy đủ. Cơ thể sản xuất collagen không đủ hoặc phân bố không đều.	Tiêm filler để làm đầy cấu trúc bên dưới. Các phương pháp kích thích tái tạo da: Peel da. Lăn kim vi điểm (Microneedling). Loại bỏ sẹo bằng phẫu thuật.
Vết rạn da	Xuất hiện khi cơ thể tăng cân nhanh hoặc thay đổi kích thước đột ngột. Thường gặp ở người béo phì, phụ nữ mang thai, hoặc người tập thể hình có cơ bắp phát triển nhanh.	Da không co giãn kịp thời để bao phủ lớp mô bên dưới khi cơ thể thay đổi kích thước nhanh chóng.	Điều trị bằng laser. Loại bỏ sẹo bằng phẫu thuật.
Sẹo co rút	Vết sẹo căng co rút và kéo sát các mép da xung quanh lại. Xảy ra với vết thương nghiêm trọng, vết khuyết sâu, lớn hoặc bỏng. Hạn chế sự linh động của cơ thể ở một số khu vực gần các khớp.	Nguyên bào sợi tham gia quá trình phục hồi sẹo. Nguyên bào sợi co rút mạnh vùng sẹo.	Các phương pháp điều trị không xâm lấn có hiệu quả tối thiểu. Phẫu thuật ghép da: Đưa da khỏe mạnh từ vùng khác trên cơ thể để thay thế sẹo hiện tại. Phẫu thuật chuyển vạt để thay đường sẹo, giải phóng khớp bị ảnh hưởng.

Khi nào cần phẫu thuật điều trị sẹo

Phẫu thuật điều trị sẹo được chỉ định trong các trường hợp sau:

- Sẹo co rút: Khi vết sẹo gây hạn chế vận động hoặc ảnh hưởng đến chức năng sinh hoạt của bệnh nhân.

- Sẹo ở vị trí quan trọng: Vết sẹo lớn hoặc nằm ở vị trí dễ nhìn thấy như khuôn mặt, cổ, bàn tay, gây ảnh hưởng đáng kể đến thẩm mỹ và tâm lý.

- Sẹo không nằm theo đường căng da tự nhiên: Khi vết sẹo nằm vuông góc hoặc không theo đường nếp gấp tự nhiên của da, dễ gây chú ý và khó liền đẹp.

Nguyên tắc phẫu thuật chỉnh hướng sẹo

Đường căng da tự nhiên (Skin Tension Lines) là những đường trên khắp cơ thể mà lực căng trên da đạt mức tối đa.

Trong phẫu thuật điều trị sẹo và phẫu thuật thẩm mỹ, bác sĩ sẽ thiết kế đường rạch phẫu thuật dọc theo các đường căng da này. Khi đường mổ được căn chỉnh theo đường căng da tự nhiên, lực căng tác động lên đường khâu sẽ giảm thiểu, mang lại những lợi ích quan trọng:

- Tối ưu hóa quá trình hình thành sẹo: Giảm lực kéo căng lên vết mổ trong quá trình liền sẹo.

- Giảm thiểu co rút vết thương: Ngăn ngừa sẹo co rút và các biến chứng liên quan.

- Cải thiện tính thẩm mỹ: Vết sẹo sau phẫu thuật mỏng, phẳng và trông tự nhiên với da xung quanh.

Phẫu thuật chỉnh hướng sẹo nhằm mục đích thay đổi hướng của vết sẹo ban đầu thành vết sẹo mới dọc theo các đường căng da, giúp cải thiện đáng kể cả về mặt chức năng lẫn thẩm mỹ cho bệnh nhân.

Quy trình phẫu thuật chỉnh hướng sẹo

Chuẩn bị cho phẫu thuật: Bệnh nhân được áp dụng phương pháp vô cảm phù hợp tùy thuộc vào vị trí, kích thước và độ phức tạp của vết sẹo.

Tiến hành phẫu thuật:

Đối với bệnh nhân có đường sẹo xấu đơn thuần: Bác sĩ sẽ thực hiện phẫu thuật chỉnh hướng sẹo bằng kỹ thuật chuyển vạt hình chữ Z.

Đối với bệnh nhân có vết sẹo phức tạp, co rút hoặc diện rộng: Khi không thể thực hiện chỉnh hướng sẹo đơn thuần, bác sĩ sẽ loại bỏ hoàn toàn vùng mô sẹo, sau đó thực hiện phẫu thuật chuyển vạt da hoặc ghép da từ vùng khác trên cơ thể để tái tạo vùng da bị khuyết.

Khâu đóng vết thương: Sau khi hoàn tất các bước chỉnh hướng hoặc tái tạo sẹo, bác sĩ khâu đóng vết mổ tỉ mỉ, đảm bảo tính thẩm mỹ và giảm thiểu nguy cơ hình thành sẹo mới.

Quá trình hồi phục và chăm sóc hậu phẫu

Thời gian hồi phục hoàn toàn mất khoảng 12 tháng. Việc tuân thủ nghiêm ngặt hướng dẫn của bác sĩ trong giai đoạn này là vô cùng quan trọng để đạt kết quả tối ưu.

Trong 10 ngày đầu:

• Vùng điều trị sẽ có các vết sưng bầm và thuyên giảm trong vòng 1 tuần.
• Chỉ được cắt trong vòng 10 ngày.
• Hạn chế tối đa các cử động gây căng vùng phẫu thuật.

Trong vòng 2 tháng đầu:

• Hạn chế việc tập thể dục, nâng vác vật nặng.
• Có thể quay làm làm việc nhẹ sau 2 tuần.

Các lưu ý chung:

• Giữ gìn vệ sinh và đảm bảo khô ráo khu vực được điều trị.
• Bôi thuốc mỡ theo đơn của Bác Sĩ.
• Hạn chế các hoạt động làm căng vết thương và khu vực điều trị.
• Che chắn kĩ càng khi ra ngoài, tránh để vết thương tiếp xúc với ánh nắng và bụi bẩn.
• Tham gia đầy đủ và đúng giờ các buổi tái khám để được Bác Sĩ theo dõi.

Xem thêm: Điều trị nám - Bảng giá thẩm mỹ không phẫu thuật

* Kết quả đạt được còn phụ thuộc vào cơ địa của từng người.